Toetsen

Anders kijken, meer zien

Testen en toetsen is een veel besproken onderwerp in deze corona tijden. En laat nu dit dubbelnummer van Remediaal vooral over toetsen gaat. Meten is weten zei men vroeger al. Maar zoals uit de artikelen in deze Remediaal blijkt, is toetsen veel meer.

Op het 4e Nationale Toetscongres VO Anders kijken, meer zien werd de vraag gesteld:

“Wie van jullie heeft weleens aan de leerlingen gevraagd waarom zij denken dat jullie toetsen?” Het blijkt dat er heel verschillend over gedacht wordt door leerlingen. De PowerPointpresentatie van de dagvoorzitter liet antwoorden zien zoals: “Omdat jullie niet weten hoe het anders moet”, “Voor de cijferlijst”, “Om het beste uit ons te halen”, “Om te weten waar we staan in het leerproces”, en “Om te leren leren”.

Toetsing als motor voor leren

Dominique Sluijsmans vraagt aandacht in haar artikel “Toetsing als motor voor leren: naar succeservaringen voor alle leerlingen” voor de formatieve toetsing en de summatieve toetsing.

Vanuit de gedachte dat het onderwijs is bedoeld om leer­lingen alle kansen te bieden zich te ontwikkelen, uiten veel scholen de behoefte dat zij een andere weg in willen slaan als het gaat om toetsing. Er zijn vragen over de balans tussen de formatieve functie van toetsing (gericht op leren) en de summatieve functie van toetsing. Gericht op het komen tot een beslis­sing over vervolgonderwijs of diplomering. Hoewel de term forma­tief toetsen inmiddels lijkt te zijn opgenomen in het onderwijswoordenboek, zijn er veel vragen over wat forma­tief toetsen precies betekent. En hoe het concrete invulling kan krijgen in de praktijk.

Eerst wordt een nadere definitie van formatief toetsen gegeven in relatie tot de wijze waarop we het onderwijs ontwerpen. Daarbij zal worden uitgelegd waarom formatief handelen een betere benaming is. Vervolgens worden vijf kenmerken van formatief handelen gepresenteerd die schoolleiders en leraren handvatten kunnen bieden om hun visie op toetsing vorm te geven.

Informatief leren

Ook Harold Bekkering laat zijn licht schijnen over toetsen in zijn artikel “Formatief toetsen of informatief leren? Hij stelt onder meer: Toetsen is de tweede natuur van ons onderwijs geworden. Er worden verschillende redenen aangegeven waarom we toetsen. Maar toetsen worden allereerst gebruikt om de kennis te testen en de voortgang in kaart te kunnen brengen.

Deze inzichten zijn bedoeld voor de docent, maar ook voor externe partijen zoals de onderwijsinspectie, of de ouder die een middelbare schoolkeuze mag maken voor haar kind. Hoe scoort de potentiële school van jouw kind in termen van eindexamenslagingspercentages en het behalen van het door de CITO of IEP toets geschatte niveau van jouw kind is daarbij een veelgebruikt criterium.

Auteurs

Verdere bijdragen in deze Remediaal komen van: Peter Hoogendijk, Sergej Visser, Anke Swanenberg, Charline Rouffet, Marthe de Roo, Danelien A.E. van Aalst, Elsje de Vries, Tessa M.L. Kaufman, Gijs Huitsing, Peter Mol, Ron van Achteren en van onze redacteuren John Jeninga, Nico Schouws en Arjan Krijgsman.

Kortom een uiterst boeiende Remediaal. Zit je thuis vanwege corona, dan heb je 76 pagina’s om van te genieten.